Phân tích các sợi tóc người từ một khu chôn cất ở Menorca, Tây Ban Nha, cho thấy thuốc gây ảo giác có nguồn gốc từ thực vật đã được sử dụng từ thời cổ đại, có thể như một phần của các nghi lễ.

Các nhà nghiên cứu cho biết phát hiện này là bằng chứng trực tiếp đầu tiên về việc sử dụng chất kích thích ở châu Âu cổ đại.

Trước đây, việc sử dụng thuốc kích thích thời tiền sử ở châu Âu đã dựa trên bằng chứng gián tiếp, chẳng hạn như việc phát hiện các chất kích thích trong các thùng chứa thời đồ đồng, phát hiện phần còn lại của cây thuốc trong bối cảnh nghi lễ, và sự xuất hiện của các cây thuốc trong các mô tả nghệ thuật.

Hình minh họa. Nguồn: AP

Để có bằng chứng trực tiếp hơn, Elisa Guerra-Doce ở Đại học Valladolid, Tây Ban Nha, và các đồng nghiệp đã kiểm tra những sợi tóc từ hang động Es Carritx. Hang động này lần đầu tiên có người ở cách đây khoảng 3.600 năm và có một khu được sử dụng làm nơi mai táng cho đến khoảng 2.800 năm trước. Theo các nghiên cứu trước đây, khoảng 210 cá nhân đã được chôn ở đây.

Một số sợi tóc được nhuộm đỏ, đặt trong các hộp đựng bằng gỗ và sừng, rồi chuyển đến một buồng kín riêng biệt ở phía sau hang động. Những sợi tóc này có niên đại khoảng 3.000 năm.

Kết quả phân tích đã cho thấy scopolamine, ephedrine và atropine trong 3 mẫu tóc. Atropine và scopolamine được tìm thấy tự nhiên trong thực vật thuộc họ cà, có thể gây mê sảng, ảo giác và thay đổi cảm nhận giác quan. Ephedrine là một chất kích thích có nguồn gốc từ một số loài cây bụi và cây thông, có thể làm tăng hưng phấn, tỉnh táo và hoạt động thể chất.

“Ngay từ thời đồ đá cũ, con người đã bắt gặp các đặc tính phi thực phẩm của một số loại thực vật. Các kết quả được trình bày ở đây chỉ ra rằng chất kích thích trong một số loại thực vật đã được người thời đại đồ đồng từ Menorca tiêu thụ", các tác giả viết trên tạp chí Scientific Reports.

Các chất kích thích thần kinh được phát hiện trong nghiên cứu này không phù hợp để giảm triệu chứng đau do các tình trạng bệnh lý cổ đại nghiêm trọng, đã được phát hiện trong quần thể được trong hang động Es Carritx, chẳng hạn như áp xe quanh chóp răng, sâu răng nặngvà bệnh khớp.

Các chất này đều tiềm ẩn độc tính, do đó việc sử dụng chúng đòi hỏi kiến thức cao, thường chỉ có ở các pháp sư - theo các nhà nghiên cứu. Nguồn gốc của các chất có thể đến từ một số loại thực vật họ cà, chẳng hạn như mandrake, kỳ nham, cà độc dược và cây kim thông. Những cây thuốc này có thể đã được sử dụng như một phần của nghi lễ do thầy cúng thực hiện.

Các nhà nghiên cứu cũng gợi ý rằng các họa tiết vòng tròn đồng tâm trên hộp đựng bằng gỗ có thể mô tả lại trạng thái ý thức bị thay đổi do thuốc gây ra.

Nguồn: